درس ارزش های دفاع مقدس

مختصری در باب آشنایی بیشتر با ارزش های دفاع مقدس

مختصری در باب آشنایی بیشتر با ارزش های دفاع مقدس

درس ارزش های دفاع مقدس

تقدیم به روح پر فتوح شهید دکتر سید محمد ابراهیم فقیهی
به کوشش دانشجویان اولین دوره برگزاری این درس در دانشگاه علوم پزشکی شیراز

گردآرونده: سرکار خانم فاطمه امیری

 

ابتدا نمونه سوالات این درس رو جهت آشنایی و تسلط بیشتر شما عزیزان بارگذاری میکنم

دریافت
عنوان: نمونه سوالات طلایی فصل 7
حجم: 15 کیلوبایت
 

 

در ادامه مجموعه اسلاید پاورپوینت از این فصل جهت علاقه مندان:

دریافت
عنوان: درسنامه و آموزش با پاورپوینت
حجم: 1003 کیلوبایت
 

و در نهایت ویدیو پر بار و آموزشی که به فهم عمیق مطالب این درس کمک شایانی میکند:

پخش

موضوع:عکس اشاره ای به تجربیات نظام تروما در دفاع مقدس

نویسنده: زهرا رضایی

 

 

 

موضوع:عکس رنگ انواع برپسب تریاژ

نویسنده: زهرا رضایی

گرد اورنده: سپیده پارسامنش

 

 

 

 

گرد اورنده مطلب: محمدرضا عبدالهی

***اهدای خون پرستاران به مجروحان جنگی***

در برهه‌ای از تاریخ جنگ تحمیلی که امکان اهدای خون به مجروحین و آسیب‌دیدگان با در نظر گرفتن شرایط حساس جنگ و اینکه امکان خون‌گیری از افراد داوطلب نبود، خود پرستاران و امدادگران در امر خون‌دهی به مجروحین خویش پیشقدم می‌شدند. گاه ضرورت نجات رزمندگان به حدی بود که این بانوان امدادگر در هفته سه بار خون می‌دادند، بدون آنکه غذای کافی برای جبران خون از دست رفته داشته باشند. 

آمنه وهاب‌زاده که در دوران جنگ تحمیلی به عنوان امدادگر در بیمارستان پتروشیمی، کار امدادی و بهیاری انجام می‌داد می‌گوید: «در آن لحظات کار پرستاران تنها پرستاری و درمانی نبود؛ ما هم مشاور روان‌شناس بودیم، هم سنگ صبور رزمندگان و هم نویسنده‌ وصیت‌نامه‌ها و حتی خاک تیمم برای رزمندگان مجروح تهیه می‌کردیم تا نمازشان قضا نشود.»

 

*** روایتی از فعالیت‌های شبانه‌روزی پرستاران ***

مریم کاتبی، یکی از پرستاران در دوران دفاع مقدس، درباره فعالیت شبانه‌روزی پرستاران و بانوان امدادگر در این دوران و جانفشانی‌های آنها می‌گوید: «هنگامی که در مریوان بودیم، یک روز خواهری آوردند که دستش سفید سفید شده بود و حالت غش و بیهوشی داشت و از ضعف مفرطی رنج می‌برد، ما بلافاصله به مداوایش مشغول شدیم. بعدا که قدری حالش بهتر شده از وضعیت او پرس‌وجو کردیم. فهمیدیم که این خواهر اهل شمال است. چندی پیش که عملیات شروع شده، نیمه‌شب به منطقه رسیده و اظهار داشته که می‌خواهم در یک مرکز درمانی کنار پرستارها کار کنم. او به مدت ۷۲ ساعت بی‌آنکه چیزی بخورد، در اتاق عمل پنس‌ها را می‌شسته و دسته‌بندی می‌کرده است. از بس که دستش داخل آب بوده و خون به دستش نرسیده است، سفید شده بود. این خواهر شمالی بعد از بهبودی مجددا در منطقه ماند و به صورت تجربی به پرستاری مجروحین جنگی پرداخت».

*** از خودگذشتگی پرستاران برای نجات مجروحان ***

آمنه وهاب‌زاده از جمله بانوان امدادگری است که ماسک خود را به رزمنده‌ مجروح می‌دهد تا جان وی را نجات دهد. وی در این رابطه می‌گوید: «آن زمان در عملیات والفجر 1 که در منطقه فکه انجام شد امدادگر بودم. چند ساعتی از اذان صبح گذشته بود و من در چادر امدادی پانسمان پای یکی از مجروحان را تعویض می‌کردم که هواپیماهای بعثی منطقه را بمباران کردند. 

پس از بمباران به سرعت از چادر بیرون آمده و به عمق منطقه‌ بمباران شده رفتم تا مجروحین را نجات دهم. بوی سیر «گاز خردل شیمیایی» در همه‌ منطقه پخش شده بود، به سرعت ماسکم را زدم، ولی وقتی به چادر برگشتم دیدم آن جانبازی که داشتم مداوایش می‌کردم ماسک ندارد. برای همین ماسکم را برداشتم و به صورت آن مجروح زدم. 

صورتم و چشمانم خیلی می‌سوخت و بدنم شروع به خارش کرد و دستانم تاول زد. به طوری که تاول‌های روی صورتم آویزان شده بود، آنقدر که بیهوش شدم. از آنجا مرا به بیمارستان صحرایی و پس از آن به بیمارستان اهواز منتقل کردند. یادم هست که آن جانباز در بیمارستان صحرایی فریاد می‌زد این خواهر جان مرا نجات داد.»

 

 

دریافت
عنوان: اهداخون
توضیحات: تهیه کننده محمد رضا فلاحی

دریافت
عنوان: اهداخون
توضیحات: تهیه کننده محمدرضا فلاحی
 

 

گرداورنده‌ مطلب: محمدعلی نیری

تاریخچه بهداری رزمی

عملکرد بهداری رزمی در دوران دفاع مقدس با عنایت به منابع، ظرفیتها، تجهیزات و امکانات موجود در آن برهه زمانی، بی شک یکی از بزرگترین پدیده های قابل بررسی در حوزه های مختلف است که از منظر تخصصی و علمی، اجتماعی و فرهنگی، اقتصادی و مدیریتی و … میتواند مورد ازیابی قرار گیرد و مدل ها، درس آموخته های و مصداق های فراوانی را در هر یک از این حیطه ها ارایه نماید. این پدیده شگرف و دستاوردهای حاصل از آن بی شک حاصل اعتقاد و باور راسخ به حقانیت و نصر الهی میباشد که نتایج و دستاوردهای آن روحیه عظیم، هنوز در نسل سوم و چهارم بعد از انقلاب در جبهه مقاومت و شهدای مدافع حرم قابل مشاهده میباشد. صحبت در خصوص دستارودهای بهداری رزمی نیاز به یک سلسله پژوهش های مستقل و بنیادی دارد که محور این نوشتار نبوده و امید است در آینده به آن پرداخته شود. تحصیل این دستاوردها بوسیله نیروهای بسیجی جوان، فاقد دانش مدیریتی و تجربه عملی در آن دوران پرتلاطم، گواه بر عزم راسخ این افراد، خودباوری و تکیه بر نیروی لایزال الهی است که در تمامی صحنه ها و عملیات ها اثری ستودنی بر جا گذاشت که هنوز بررسی هر یک از این تجربیات میتواند، درس آموخته ها مصداق هایی از مدل های کاربردی مدیریتی باشد که امروزه در بالاترین سطوح تحصیلی در این حوزه تدریس و ارایه میگردند.

مجموعه دستاوردهای دفاع مقدس را میتوان از ابعاد مختلف برشمرد. دستاوردهای سیاسی و امنیتی، اجتماعی و فرهنگی، علمی و فناوری، مدیریتی و اقتصادی چه در بخش داخلی و چه در بخش خارجی و بین الملل از مهمترین سرفصل های قابل بحث و تامل میباشد. ذکر این نکته نیز ضروری است که مجموعه عظیم این دستاوردها بدون حمایت ها و کمکهای مردمی در آن دوران و همکاری، هماهنگی و پشتیبانی سایر ارگانها و نهادها از جمله جهاد سازندگی و هلال احمر در بخش های مختلف میسر نمیگردید. به صورت خلاصه در ادامه مجموعه دستاوردهای بهداری رزمی در هر یک از این بخش ها به صورت کلی ذکر گردیده است:

الف) عرصه سیاسی و امنیتی

بی تردید بزرگترین دستاورد دفاع مقدس را میتوان تثبیت و صدور انقلاب دانست همانگونه که رهبر کبیر انقلاب حضرت امام خمینی (ره) فرمودند «ما انقلابمان را در جنگ به جهان صادر نمودیم» و محصول این پایداری و پیروزی سند افتخاری است که امروز دشمنان نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران حتی از فکر آسیب به این کشور هراس دارند. این دستاورد مهم حاصل جمع تمامی مجاهدت های نیروهای عملیاتی و پشتیبانی درگیر در دفاع مقدس میباشد که در این بین نقش بهداری رزمی به عنوان یکی از مهمترین بازوهای پشتیبانی بر هیچ کس پوشیده نمیباشد. بهداری رزمی در طی دوران دفاع مقدس نه تنها خدمات تخصصی خود را ارائه مینمود بلکه حضور عناصر درمانی به عنوان یکی از یگانهای پشتیبانی خدمات رزمی در کنار نیروهای رزمنده یک نقش تعیین کننده و اطمینان بخش روحی داشت و حضور کادر درمانی در کنار رزمندگان و دوشادوش آنها در خط مقدم، روحیه مضاعفی در آنها ایجاد و تقویت مینمود. مهمترین پیامدهای این بخش را میتوان:

• تثبیت اقتدار و نقش منطقه ای نظام جمهوری اسلامی و نقش بازدارندگی برای تعرض دشمنان به ایران

• احیای اسلام واقعی، معرفی و نشر اسلام و عظمت آن در جهان و توجه مردم جهان به اسلام

• تخریب باور و کابوس شکستناپذیری کشورهای بزرگ

• شعله ورتر شدن انتفاضه فلسطین و مقاومت حزب الله لبنان با الهام از مقاومت مردم ایران

• جلوگیری از گسترش فعالیتهای رژیم صهیونیستی در منطقه خاورمیانه

• ایجاد تردید در عملکرد و رفتار سازمانهای بینالمللی و منطقهای، خصوصاً شورای امنیت سازمان ملل

• مطرح شدن انقلاب مردمی ایران به عنوان الگوی مبارزه مردمی در سطح منطقه و جهان

• اعلام متجاوز بودن رژیم بعث عراق توسط سازمان ملل متحد با یک تأخیر طولانی ۱۱ ساله

ب) عرصه اجتماعی، فرهنگی

در عرصه اجتماعی و فرهنگی نقش بهداری رزمی در بسیاری از زمینه ها به وضوح قابل رویت میباشد. حضور پزشکان در دفاع مقدس تجلی ایثار و از خود گذشتگی جامعه بهداشت و درمان کشور میباشد که براستی مصداق جهاد اکبر است و نباید از رشادت، ایثار و از خودگذشتی جامعه پزشکی در دوران دفاع مقدس غافل بود که همین روحیه تا کنون موجب پیشرفتهای بزرگی گردیده است روحیهای که منبعث از ایثار و فداکاری همه کادر بهداشت و درمان بود که حتی بعضاً ۴۵ روز هم از درون بیمارستانهای صحرایی مناطق عملیاتی بیرون نمیآمدند و بیوقفه با ایثار و از خود گذشتگی، انجام وظیفه کرده و به مداوای مجروحین میپرداختند. اما بی تردید مهمترین دستاورد فرهنگی دفاع مقدس، فرهنگ مقاومت در بین اقشار مردم میباشد. سایر دستاوردهای این بخش عبارتند از:

انسجام ملی

• تحول معنوی مردم و ارایه تعریف جدیدی از ارزشهای انسانی و اجتماعی و فضایل اخلاقی و معنوی

• توسعه و ترویج روحیه ایثارگری و حق طلبی، شهادت طلبی، استقلال طلبی، تحمل اجتماعی و ساده زیستی

• ایجاد تحرک و احساس تعهد در بدنه جامعه پزشکی کشور در داخل و خارج

• رشد خلاقیتها، خودباوری و اعتماد به توان داخلی

اگرچه در این بخش با برنامه ها متنوع و گوناگون نظیر راهیان نور سعی گردیده است که این گنجینه عظیم فرهنگی در دسترس عموم قرار گیرد و نسبت به نشر و ترویج این دستاوردها اقدام گردیده است، اما همچنان ظرفیت وسیعی از این دستاوردها بخصوص به عنوان مهمترین ابزار دفاعی در بخش مجازی و سایبری به صورت بالقوه باقی مانده است و به جاست که با استفاده از ابزارهای گوناگون بخصوص فعالیتهای هنری در حوزه های مختلف نسبت به بالفعل نمودن این ظرفیتها اقدام نمود.

ج) عرصه اقتصادی

تحریم اقتصادی جمهوری اسلامی ایران از همان اول پیروزی انقلاب اسلامی آغاز و در اوایل سال ۱۳۵۹ به صورت رسمی از سوی کشور امریکا اعلام شد و بخش قابل توجهی از نیازهای گسترده مردم را با مشکل جدی مواجه نمود. در یک جمله میتوان مهمترین دستاورد اقتصادی در دوران جنگ، تجلی اقتصاد مقاومتی دانست که در تمامی سیاستهای آن دوران و همچنین شوونات زندگی مردم جاری گردید. ملت ایران در دوران دفاع مقدس با روحیه قناعت و صرفهجویی مقاومت کرد و در تولید و ساخت نیازهای مختلف عمومی و تخصصی تا مرز خودکفایی بخش قابل توجهی از نیازهای ضروری پیش رفت. جامعه پزشکی نیز از این امر مستثنی نبوده و نسبت به تولید داخلی بسیاری از نیازهای ضروری اولیه در حوزه های مختلف نظیر دارو، تجهیزات پزشکی و ملزومات مصرفی و … با برنامه ریزی صحیح و با همت دانشمندان و متخصصان حیطه های مختلف در همان مراحل اولیه اقدام گردید. اهمیت این دستاوردها به گونه ای بود که در کشور به رغم دوران جنگ و شرایط تحریم تسلیحاتی و اقتصادی، قحطی یا بیماریهای ناشی از کمبودهای دارویی و تغذیهای گزارش نگردید.

د) عرصه علمی و فناوری

در یک جمله میتوان گفت پزشکان ایرانی طب رزم رامتحول کردند و مجموعه درس آموخته های دفاع مقدس و تجربیات این دوران باعث گردید که جایگاه ایران به عنوان یکی از مراجع علمی در حوزه علوم پزشکی در بخش های مختلف بهداشت، درمان و آموزش تثبیت گردد و کسب تجربه و میدان آموزشهای عملی در دوران دفاع مقدس باعث پیشرفتهای شگرفی در این حوزه ها و افزایش مهارت های پزشکی گردید. تحریم دشمنان چه از لحاظ دارویی و چه از لحاظ انتقال فنآوریهای نوین و دستاوردهای علمی جدید در حوزه درمانی، موجب گردید تا پزشکان متعهد و دانشمند این سرزمین، با تکیه برتوان داخلی افتخارات بزرگی در این عرصه پدید آوردند و بیشتر دستاوردهای فعلی حوزه درمان نتیجه روزهای پرفراز و نشیب دفاع مقدس است. برخی از مهمترین این دستاوردها عبارتند از:

۱) در مان بیش از ۵۲۰ هزار مجروح توسط جامعه پزشکی در دوران دفاع مقدس

۲) انجام بیش از ۱۰۰ هزار عمل جراحی حیات بخش

۳) درمان بیش از ۱۰۰ هزار مصدوم شیمیایی

در دوران جنگ اقدامات شایسته و مبتکرانهای در زمینه درمان جانبازان شیمیایی صورت گرفت که هنوز هم ادامه دارد به طوری که امروزه بیشترین مقالات در زمینه درمان مصدومین شیمیایی متعلق به پژوهشگران ایرانی میباشد. مداوای بیش از پنج هزار جانباز شیمیایی ناشی از حملات رژیم متجاوز بعث به ایران در حالیکه پیش از این هیچ سابقه و پژوهش علمی در این راستا شکل نگرفته بود یکی دیگر از دستاوردهای این حوزه میباشد.

۴) کاهش تلفات نیروی انسانی به میزان ۳۰تا۵۰ درصد با اتخاذ رویکرد جدید

اتخاذ رویکرد استقرار و برپایی مراکز امدادی- درمانی در نزدیکترین منطقه به خطوط نبرد در دفاع مقدس، باعث کاهش شدید تلفات گردید به گونه ای که اقدامات درمانی جراحات بزرگ در همان بیمارستان های نزدیک به خط مقدم انجام گرفته و مجروحان با جراحات کوچکتر به شهرهای اطراف فرستاده می شدند. همین وارونه سازی، اثری شگرف در نجات جان مجروحان جنگ داشت. طی مطالعات صورت گرفته پس از جنگ مشخص شد ایجاد بیمارستانهای صحرایی در فاصله ۶ تا ۲۰ کیلومتری خط مقدم به جای ۴۰تا۵۰ کیلومتری ۳۰ تا ۵۰ درصد کاهش تلفات جنگ را به دنبال داشته است.

۵) ایجاد رکورد جدید در انتقال مجروح

یکی از موفقیتها و دستاوردهای دیگر بهداری رزمی در دفاع مقدس شکستن رکورد تخلیه بود. رکورد تخلیه در دنیا با یک بازه زمانی بین ۹۰ تا ۴۵ دقیقه جهت انتقال مجروح از خط مقدم تا اتاق عمل ذکر شده است. این زمان در دوران دفاع مقدس، با توجه به شرایط منطقه عملیاتی تا ۲۵ دقیقه کاهش پیدا کرد که یکی از مهمترین موفقیتهای بهداری رزمی محسوب می گردد

۶) کاهش دوره بهبودی (Recovery) مجروحان به کمتر ۴۸ ساعت

با اعمال مدیریت صحیح در زنجیره درمان و استفاده از نقاهتگاه ها در نزدیکی خطوط عملیاتی باعث گردید که چرخه بازگشت مجروح به صحنه نبرد به میزان قابل توجهی کاهش یابد و به حدود ۴۸ ساعت برسد که این امر در روحیه و تداوم مقاومت در بین رزمندگان بسیار تاثیرگذار بود. به عنوان مثال؛ در عملیات کربلای ۵ بیش از ۴۰ هزار رزمنده مجروح شدند. آن دسته از مجروحانی که امکان رسیدگی فوری داشتند درمراکز درمانی عملیاتی و شهر اهواز درمان و دوباره به سازمان رزم برگشتند.

۷) رکورد احداث، تجهیز و بهره برداری مراکز درمانی عملیاتی

احداث، تجهیز و بهره برداری حدود ۲۰۱۵ پست امداد، ۶۷۵ اورژانس، ۵۳ بیمارستان صحرایی و ۳۱ باب نقاهتگاه در طی دوران دفاع مقدس خود یکی دیگر از مهمترین دستاوردهای بهداری رزمی میباشد که در هیچ یک از جنگ های صورت گرفته تا کنون این موضوع محقق نگردیده است. تجربیات حاصل از سال اول جنگ باعث گردید که در سال دوم جنگ، بیمارستان ها و اتاق عمل های صحرایی شکل بگیرد.

۸) احداث بیمارستانهای مقاوم به بمباران

با تجربیات حاصل از مهندسان ایرانی در بخش عمرانی و با عنایت به اینکه دشمن بعثی از هیچ گونه اقدام غیر اخلاقی نظیر بمباران بیمارستانها نیز فروگذار نبود، بیمارستانهایی در زیر زمین و مصون از بمباران ایجاد گردید که بتوان خدمات درمانی را حتی در شدیدترین زمان های بمباران ارایه نمود و این خدمات متوقف نگردد. این اقدام به خدی موثر بود که نیروهای بعثی مجبور به انجام غیر اخلاقی ترین و وحشیانه ترین عمل ممکن یعنی بمباران شیمیایی بیمارستانها نمود.

به عنوان مثال بیمارستان امام حسین (علیه السلام) واقع در سه راهی دارخوین از سه لایه بتنی و سرب ساخته شده بود، در این بیمارستان ۱۸۷۰ عمل جراحی انجام گرفت که عمدتا شامل اعمال جراحی حیات بخش بود. در عملیات کربلای هشت در این بیمارستان هشت هزار و ۶۱۴ مورد خونگیری، چهار هزار و ۲۸۳ مورد آزمایش و سه هزار و ۷۰۳ مورد رادیولوژی انجام شد. کادر پزشکی این بیمارستان شامل هزار و ۴۵۰ نفر و ۱۲۰ نفر نیز کادر اداری بود.

این تجربیات و اهمیت آمادگی در برابر خطرات احتمالی باعث گردیده است که امروزه نیز در نیروهای مسلح بیمارستانهای با رتبه بالای درمانی در حال فعالیت هستند و بیمارستان نیروهای مسلح در شمار بیمارستانهای درجه یک و عالی قرار دارند.

از دیگر بیمارستانهای مقاوم، بیمارستان صحرایی علی ابن ابیطالب(علیه السلام ) واقع در منطقه مارد، واقع در ۱۱ کیلومتری آبادان می باشد. دراین بیمارستان در طول جنگ ۴۷۶۵ عمل جراحی انجام گرفته است .

۹) بیمارستانهای شهری عملیاتی

در طول جنگ تحمیلی برخی بیمارستانهای شهری، خدمات قبل توجهی را به مجروحین جنگ و مردمی که در شهرهای جنگی مانده بودند، ارائه نمودند. حتی برخی از این بیمارستانها از جمله بیمارستان طالقانی آبادان بدلیل نزدیک بودن به خط مقدم نبرد، حالت عملیاتی پیدا کرده بود و توسط نیروهای داوطلب و متخصص پزشکی اداره می شد.

این بیمارستان در طول هفت سال اول دفاع مقدس، تحت حملات شدید توپخانهای و هوائی دشمن مقاومت و به ارائۀ خدمات ادامه داده است. در سال ۱۳۶۶ مورد حملات شیمیائی قرار گرفت و در سال ۱۳۷۳ به علت خرابیهای ناشی از جنگ، بهصورت کلی بازسازی شد و در سال۱۳۷۴ مجدداً آغاز به فعالیت نمود

بیمارستان شهید بقایی

این بیمارستان وابسته به مرکز بهداری جنوب سپاه، در منطقه عمومی کارخانه نورد اهواز می باشد و در زمان عملیات خیبر به بهره برداری رسیده است. در عملیات خیبر بیش از ۱۰۰۰ عمل جراحی در این بیمارستان انجام گرفت است.

بیمارستان شهید بقایی در موقع آفند یک عقبه مطئمن برای بیمارستانهای صحرایی منطقه بود و در عملیات بدر، والفجر ۸، کربلای۳ ، ۴، ۵ و مجموعه پاتک های دشمن، خدمات شایسته ای را به مجروحین و رزمندگان ارائه نموده است. این بیمارستان در طول دوران دفاع مقدس بطور متوسط هر یکساعت ۵ مجروح را پذیرش نمود و بالغ بر ۱۰ هزار عمل جراحی در طول این مدت در آن انجام گرفته است.

۱۰) تشکیل تیم های اضطراری

یکی دیگر از درس آموخته ها و دستاوردهای مدیریتی در بهداری رزمی تشکیل تیم های اضطراری بود که بنا به درخواست مناطق عملیاتی به جبهه اعزام میگردیدند و معمولا زمانی در جبهه حضور پیدا میکردند که کمترین زمان تا آغاز عملیات باقی مانده بود. بخشی از تیمهای اضطراری هم مستقیما در لشگرها و بیمارستانهای صحرایی خط مقدم فعالیت میکردند و نقش تعیینکنندهای را در عملیاتها بخصوص در بخش پشتیبانی ایفا میکردند. این امر باعث میگردید در کمترین زمان ممکن مجروح به خدمات درمانی مناسب دسترسی داشته باشد.

۱۱) حضور پزشکان درخط مقدم

در هیچ جنگی مانند هشت سال دفاع مقدس پزشکان در خط مقدم حضور نیافته اند. تعداد رزمندگان بهداری دفاع مقدس از جمله امدادگران، جراحان و متخصصین رشته های مورد نیاز، پرستاران، داروسازان و دندانپزشکان، دانشجویان پزشکی و پیراپزشکی کارشناس رادیولوژی و … که در دوران هشت ساله دفاع مقدس در مراکز مورد نیاز بهداری رزمی حضور یافتند به یک صد هزار نفر می رسد که در این گروه بیش از سه هزار و پانصد شهید تقدیم انقلاب گردیده است. حضور و حماسه بزرگ جامعه علوم پزشکی در دوران دفاع مقدس افتخاری برای ملت ایران است. در بیمارستان فاطمه زهرا (سلام اللّه علیها) در عملیات فاو پزشکانی فعالیت می کردند که چند روز پشت سر هم عمل جراحی انجام می دادند و در برخی مواقع نیز از شدت خستگی از هوش می رفتند. در دوران دفاع مقدس در مقایسه با سایر جنگ ها نظیر جنگ ویتنام نه تنها در بخش نیروی انسانی در حوزه بهداری رزمی کمبودی مشاهده نگردید بلکه پزشکان متخصص در رشته های مختلف در جنگ حضور داشتند و خدمات پشتیبانی خود را ارایه می نمودند.

۱۲) عدم شیوع اپیدمی گسترده و عدم مشکلات بهداشتی

مدیریت بهداشتی بی نقص در حوزه بهداری رزمی باعث گردید که در زمان دفاع مقدس هیچ گونه همهگیری بیماری عفونی و مسری گسترده صورت نپذیرد. این موضوع حاصل جمع مدیریت صحیح و متناسب در کلیه عوامل کلیدی در زنجیره بهداشت میباشد که بدون شک نقش بسزایی در سلامت رزمندگان ایفا نمود. این دستاورد حاصل مدیریت صحیح بهداشتی در بخش های مختلف نظیر غذا، شرایط اسکان و رعایت بهداشت فردی و اجتماعی، زیست محیطی و درمانی بود.

یکی دیگر از دستاوردهای این دوران، توسعه و تعمیم مدل های واکسیناسیون و بروزرسانی برنامه واکسیناسیون کشوری برای ارتقا سلامت با الگوبرداری از برنامه های دوران دفاع مقدس میباشد. به عنوان مثال مجموعه فعالیتهای صورت گرفته در دوران دفاع مقدس و پس از آن در بخش بهداشت و درمان نیروهای مسلح باعث گردید که واکسیناسیون علیه مننژیت مننگوکوکی به طور گسترده در کشور اجرا گردد به نحوی که در سال ۱۳۷۹ موارد ابتلا به این نوع مننژیت در حد صفر تقلیل یابد.

۱۳) لجستیک و تامین آمبولانس

یکی از دستاوردهای بزرگ و مهم بهداری رزمی در طول دفاع مقدس در شرایط عملیاتی و دفاعی، ایجاد پست امداد ثابت و سیار بوده است. این امر باعث میگردید که در نزدیک ترین فاصله از محل مجروح شدن رزمندگان، خدمات امدادی حیات بخش ارائه گردد و نقش بسزایی در کاهش تلفات داشت.

۱۴) کاهش عوارض روانی ناشی از جنگ (Post-Traumatic Stress Disorders)

کاهش معنی دار بروز این نوع اختلالات علیرغم آتش سنگین و بمباران های شدید در عملیاتها در بین رزمندگان ناشی از دو موضوع بسیار مهم میباشد. در وهله اول روحیه معنوی رزمندگان و تقویت باورهای دینی و ملی در بین کلیه اقشار حاضر در میدان های جنگ باعث گردید که میزان شیوع این گونه بیماری های بشدت کاهش یابد و در گام بعدی، تخصص و تجربه پزشکان حاذقی که در میدان های جنگ و پس از آن به مجروحین خدمات درمانی ارایه میدادند، نقش بسزایی در کنترل این عوارض ایفا نمودند.

۱۵) خودکفایی در تامین دارو و تجهیزات پزشکی

در طول هشت سال دفاع مقدس، به دلیل تحریم های بین المللی علیه ایران، امکان تامین بسیاری از داروها و تجهیزات و ملزومات پزشکی ضروری وجود نداشت. این امر باعث گردید که متخصصان دارویی کشور، نسبت به تولید داخل بسیاری از داروهای ضروری و اساسی اقدام نمایند به گونه ای که در تولید بسیاری از این داروها به خودکفایی کامل دست یابیم و بدون تردید پیشرفت های حوزه دارویی حال حاضر و تامین بیش از ۹۸درصد نیاز کشور توسط تولید کنندگان داخلی حاصل دستاوردهای دفاع مقدس و خودباوری حاصل از آن میباشیم.

۱۶) استفاده از سیر تکاملی بهداری رزمی و مدل زنجیره ای

برای مدیریت بهینه نیازهای حوزه نظام سلامت با توجه به منابع محدود

تشکیل شبکه های بهداشت و درمان در زیر مجموعه وزارت بهداشت، جهت مدیریت هرچه بهتر و عدالت در خدمت رسانی، در حقیقت از دوران جنگ تحمیلی رقم خورد و در طی این زمان و پس از آن این مدل رفته رفته تکمیل گردید و امروز به یکی از بهترین مدلهای ارایه خدمت در حوزه نظام سلامت در دنیا تبدیل گردیده است. در آن دوران که علاوه بر بار معمول بیماری ها، با رشد شدید جمعیت و همچنین تقلیل شرایط بهداشتی و افزایش هزینه های مستقیم و غیر مستقیم جنگ، کشور روبرو گردیده بود، پیاده سازی این مدل سهم بسزایی در مدیریت بهینه منابع ایفا نمود که توسعه نیروس انسانی در حوزه نظام سلامت نیز از دیگر پیامدهای این موضوع بود. استفاده از این مدل و بروزرسانی آن با توجه به شرایط کنونی و توسعه و تکمیل آن بی شک در شرایط کنونی نیز میتواند پاسخگوی نیازهای حوزه نظام سلامت باشد و این باور را میتواند ایجاد نماید که با همت و تلاش بی وقفه و متوازن سازی منابع با نیازهای موجود و اولویت بندی آنها، میتوان مانند دوران دفاع مقدس کلیه معضلات و مشکلات حادث گردیده را مدیریت نمود و پاسخگوی کلیه نیازهای این حوزه بود.

۱۷) سایر دستاوردهای بهداری رزمی در حوزه بهداشت عبارتند از:

• تاسیس دانشکده بهداشت در راستای تجارب بهداشت دوران دفاع مقدس و در جهت توسعه سرمایه های انسانی در بخش پیراپزشکی

• تاسیس مرکز تحقیقات بهداشت نظامی در راستای انجام تحقیقات کاربردی و بنیادی

• تعمیق و گسترش سلامت رزمندگان با بکارگیری تمامی توان ممکن از طریق سپردن مسئولیت بهداشت بعهده فرماندهان و آموزش آنها و تالیف کتب مرجع در این خصوص نظیرکتاب بهداشت و فرماندهی اثر مشترک دکتر علی مهرابی توانا و استاد آقای دکتر محمدمهدی اصفهانی (ره)

• توسعه بهداشت در کلیه یگانها و سازمانهای نیروهای مسلح با استفاده از طرح هم افزایی حوزۀ سلامت و مشارکت یکایک بخش ها و واحدهای نیروهای مسلح (طرح امام رضا (علیه السلام))

• تقدم بهداشت بر درمان و بیان شعار «مراقبت از سلامت خود و دیگران» از پیامدها و دست آوردهای دفاع مقدس بخصوص در بخش نیروهای مسلح میباشد.

• عجین نمودن آموزش تخصصی بهداشت با تجارب بهداشت دفاع مقدس بویژه در دروه های علوم پایه پزشکی

اهم اقدامات بهداری رزمی در دوران دفاع مقدس

۱ _ احداث بیش از ۵۳ بیمارستان صحرایی در نزدیکترین مکان به خط مقدم جنگ

۲ _ داشتن ۷۰۰ تخت در این بیمارستانها و ۲۴۰ اتاق عمل و ۳۲۰ تخت مراقبت ویژه و ICU

۳ _ انجام بیش از یکصد هزار عمل جراحی حیات بخش

۴ _ تجهیز و راه اندازی ۱۶۶۵۰ تخت نقاهتگاه بعلاوه آماده سازی و بکارگیری ۶۰۰۰ تخت بیمارستانی در شهرهای مرزی

۵ _ حضور بیش از یکصد هزار پزشک، پزشکیار ، امدادگر و پیراپزشک در جبهه *

۶ _ مداوای بیش از ۱۰۰.۰۰۰ مجروح شیمیایی

۷ _ بکار گیری بیش از ۳۰۰۰ آمبولانس در دوران دفاع مقدس

۸ _ واکسیناسیون حدود دو میلیون نفر در برابر مننژیت و کزاز

۹ _ ایجاد بزرگترین سامانه خونرسانی

۱۰ _ ایجاد بزرگترین سامانه امداد و انتقال مجروحین با بکارگیری ناوگان های هوایی ، ریلی و زمینی و تشکیل تیپ امداد و انتقال

* این آمار غیر از امداد گران و پزشکیاران دفاع مقدس می باشد که اگر هر پزشک تنها دو ماه حضور در جبهه داشته باشد جمعا شش میلیو ن روز نفر حضور در جبهه می شود

 

 

 

گرداورنده فیلم‌ها:فاطمه رفیعی

خاطره‌گویی دکتر کیهانی‌فر(از بانوان‌ بهداری در دفاع مقدس)

 

 

اماده‌سازی اورژانس قبل از عملیات

 

 

شهیدعلیرضا پورمحمدی(دانشجوی رشته‌داروسازی)

گرداورنده: علی اقسام

در این قسمت لینک‌ها مربوط به ویدئوهای فصل قرار داده‌شده.

دریافت
عنوان: خودکفایی درمانی در جبهه


دریافت
عنوان: خاطرات یک بانوی امدادگر

 

دریافت
عنوان: اهداخون


دریافت
عنوان: تصاویر تریاژ
توضیحات: تهیه کننده:علی اقسام

 

 


در این فیلم چند نمونه از تروماهای وارده به رزمندگان دلیر دفاع مقدس به نمایش گذاشته شده

 

 

جراحی در جنگ(بیمارستان‌ صحرایی)

 

 

گرداورنده: سینا ایمان‌منش

در شروع جنگ عراق علیه ایران، کار امداد و انتقال مجروحین حالت متمرکز و منسجمی نداشت. با تشکیل قرارگاه‌ های عملیاتی، ستاد امداد و درمان در قرارگاه‌های جنوب، غرب و شمال‌غرب ایجاد شد و به‌دنبال آن بهداری قرارگاه‌ها به‌ وجود آمد. در سال 1364 فکر تشکیل یک سیستم متمرکز امداد و انتقال قوت گرفت و در سال بعد (1365) به‌علت ضرورت‌های جنگ، تیپ امداد و انتقال با هدف سازمان و سامان‌دهی و هدایت منسجم و متمرکز امور مرتبط با امداد، درمان و انتقال نیروهای عملیاتی در مناطق جنگی ایجاد گردید و در طول جنگ با ایجاد ستادهای امداد و انتقال زمینی و هوایی و نیز گردان‌های امداد و انتقال زمینی، هوایی و دریایی، با بهره‌گیری از نیروهای مختلف تخصصی و مردمی توانست خدمات شایان توجهی به مجروحین و مصدومین جنگ نماید. در این راه نیز شهدای زیادی تقدیم اسلام و انقلاب نمود. هدف این مقاله بیان تاریخچه، علل، روند و چگونگی تشکیلات تیپ امداد و انتقال در طول جنگ عراق علیه ایران می‌باشد.
روش انجام کار: جهت انجام این تحقیق، ضمن مراجعه به افراد مسوول و دست ‌اندرکار ایجاد و شکل‌گیری و مسئولین اجرایی آن و انجام مصاحبه حضوری با آنها و پرسشنامه محقق ساخته و اسناد موجود در بهداری نیروی زمینی سپاه، قرارگاه‌های عملیاتی، مرکز اسناد جنگ، ادارات بهداری، طرح و برنامه و عملیات ستاد مشترک رجوع گردید و با بررسی منابع و اطلاعات موجود، روش‌های به کار گرفته شده در طول جنگ مورد استفاده قرار گرفت.
نتایج: بر اساس نتایج به ‌دست آمده مشخص گردید که روند امداد و انتقال مجروحین و مصدومین از ابتدای جنگ تحمیلی تا پایان آن (مخصوصا بعد از تشکیل تیپ امداد و انتقال در سال 65) تغییرات بسیار اساسی نموده است. سازمان تیپ امداد و انتقال و تشکیلات وابسته به آن نیز در طی روند تکاملی خود از یک سازمان اولیه و ساده به سازمانی گسترده، هدفمند و همه جانبه تبدیل شد به‌ نحوی که در پایان جنگ دارای قدرت عملیاتی بالایی گردیده بود.
بحث: توسعه ستادهای امداد و انتقال و نتایج حاصل از آن یکی از فعالیت‌های ماندگار و ارزشمند سپاه می‌باشد. بنابراین لازم است که در حفظ و نگهداری این تجارب اهتمام ورزید و روش‌های امدادی سریع و موثر را به ‌ویژه در شرایط بحران و جنگ نامتقارن توسعه داد.

 

 


،

 

موضوع : فیلم خانه فرهنگ جمهوری اسلامی ایران

نویسنده: سحر بوستانی

 

 

 

موضوع : فیلم شهید آوینی اشنایی با ارزش های دفاع مقدس

نویسنده: سحر بوستانی

 

 

موضوع : فایل word توصیحات ارزش های دفاع مقدس

نویسنده: سحر بوستانی

دریافت

 

موضوع : فصل 10 pdf انتقال سریع

نویسنده: محمدرضا فلاحی

دریافت

 

 

موضوع : فصل 10 انتقال خون در ماجرای تروریستی اهواز

نویسنده: محمدرضا فلاحی

مردم خوزستان برای اهدا خون در مرکز انتقال خون حضور گسترده‌ای داشتند تا به مجروحان حادثه تروریستی مراسم رژه نیروهای مسلح خون اهدا کنند.

(در متن کتاب راجع به اهدای خون مردم در دوران جنگ دفاع مقدس نوشته بودن اما راجع به اهدای خون مردم بعد از عملیات تروریستی اهواز ننوشته بودن)

موضوع : فصل 10 عکس انتقال خون در ماجرای تروریستی اهواز

نویسنده: محمدرضا فلاحی

 

موضوع : فصل 10 فیلم انتقال خون در ماجرای تروریستی اهواز

نویسنده: محمدرضا فلاحی

 

 

 

موضوع : فصل 10 پویش مردمی اهدا خون به نیت یک شهید

نویسنده: محمدرضا فلاحی

 

راه اندازی پویش اهدای خون به نیت «یک شهید دفاع مقدس» 

مدیرکل انتقال خون استان تهران از راه اندازی پویش اهدای خون به نیت یک شهید در هفته دفاع مقدس خبر داد.

به گزارش گروه سلامت خبرگزاری فارس، محمدرضا مهدی زاده مدیرکل انتقال خون استان تهران از راه اندازی پویش اهدای خون به نیت یک شهید، همزمان با چهلمین سالگرد هفته دفاع مقدس خبر داد.

وی ادامه داد: در چهلمین سالگرد هفته دفاع مقدس و به پاسداشت چهل سال حضور سازمان انتقال خون در کنار مردم از دوران جنگ با دشمن بعثی تا دوران نبرد با ویروس کرونا، پویش نذر خون به نیت یک شهید در استان تهران راه اندازی می‌شود.

 مدیرکل انتقال خون استان تهران با اشاره به حضور و امداد رسانی پزشکان، پرستاران و کارکنان این مجموعه در دوران جنگ تحمیلی، گفت:انتقال خون از ابتدای دوران دفاع مقدس در خط مقدم جبهه‌ها و برای نجات جان مجاهدان و مجروحین، منشا آثار خیر و اتفاقات بزرگی بوده است و الحمدلله این روزها هم در نبرد با ویروس منحوس کرونا همچنان در خط مقدم نظام سلامت و در کنار مردم هستیم.

مهدی زاده اضافه کرد: تلاش داریم در چهلمین سالگرد هفته دفاع مقدس و پیوند فرهنگ شهادت و فرهنگ اهدای خون، پویش اهدای خون به نیت یک شهید را با مشارکت مردم خیرخواه و مهربان راه اندازی کنیم تا در این روزهای سخت شیوع کرونا و محدودیت‌های در رفت و آمد، زمینه حضور مردم را در مراکز اهدای خون فراهم کنیم.

مدیرکل انتقال خون استان تهران با تاکید بر اینکه شهدا، الگوهایی ممتاز برای فرهنگ سازی مومنانه و مجاهدانه در جامعه هستند، خاطر نشان کرد: در پویش اهدای خون به نیت یک شهید، هر کدام از داوطلبان اهدای خون برای کار انسانی و نجات بخش خود در مسیر نجات جان انسانها، یک شهید را سهیم می‌کند و این حرکت م‌تواند یک خیزش فرهنگی برای زنده نگه داشتن یاد شهدا باشد؛ چه آنانکه در میدان نظامی و چه کسانی که در خط مقدم سلامت برای امنیت و آرامش مردم از جان خود مایه گذاشتند.

وی گفت: نیاز روزانه بیش از ۱۶۰ بیمارستان و مرکز درمانی به فرآورده‌های خونی برای نجات جان بیماران، نشان دهنده حیاتی بودن این کار انسانی است که امیدواریم مردم ما مثل همه صحنه‌های مهم که در وسط میدان و به بهترین شکل رفتار می‌کنند، ضرورت اهدای خون را فراموش نکنند.

 

 

موضوع : فصل 10 عکس پویش مردمی اهدا خون به نیت یک شهید

نویسنده: محمدرضا فلاحی

 

موضوع : فصل7، تصاویر انتقال و رسیدگی به مجروحین توسط بانوان در دفاع مقدس

نویسنده: سیاوش سفلایی

 

 

 

موضوع : فصل7، وصیت نامه شهید محمد ایمانی

نویسنده: سیاوش سفلایی

 

شهید محمد ایمانی در 25 تیر ماه 1336 در استهبان دیده به جهان گشود. تحصیلات ابتدایی را در زادگاه خویش و متوسطه را در کازرون بپایان رسانید و درشغل بهیاری در ارتش بخدمت مشغول شد. با شروع درگیری ضد انقلابیون در کردستان برای خدمت به آن منطقه داوطلبانه رهسپار شد. و سرانجام در یکم مرداد 1360 در منطقه سقز بدست عناصر ضد انقلاب به فیض شهادت نائل آمد. روحش شاد


( متن وصیت نامه )

بسم الله الرحمن الرحیم
اینجانب محمد ایمانی بنا به وظیفه شرعی، این وصیت نامه را با رضایت کامل و سلامت روحی و جسمی می نویسم تا آشنایان و دوستان و بخصوص خانواده گرامیم با آگاهی کامل از راهی که آگاهانه انتخاب کرده ام در صراط مستقیم و با تمسک به حبل الله در این مسیر گام بردارند و این راه همان راهی که اولیاء و بزرگان دین ما انتخاب نمودند تا آئین محمدی و قرآن پایدار و جاودانه بماند.

مادر عزیزم اکنون که ندای مردی از تبار پاکان فرزندی از زلاله پیامبران و امامان بنام خمینی کبیر در میهن ما طنین انداز است و همه را بیاری دین خدا و احکام الهی دعوت می نماید جای هیچ گونه تردیدی نیست که در راهی که انتخاب نموده ام سرافرازی و سپاسگذاری است . مرا حلال کن و امیدوارم که زینب گونه باشی و خواهر و برادرانم را در سایه صبر و استقامت پرورش ده تا راه ما را ادامه دهند و آنها را پیرو ولایت فقیه ببار آورده و اگر امام عزیزمان درخواستی از شما خانواده شهدا در حفظ انقلاب داشت از هیچگونه فداکاری دریغ نفرمائید و ندای او را لبیک گویان تا پای جان آماده باشید. از این که فرزندانی در راه خدا از دست داده اید از هیچ کس توقع بی موردی نداشته باشید زیرا شما با خداوند معامله نموده اید. 

پدر عزیزم از این که امانت خداوند را صحیح و سالم بصاحب اصلیش تحویل داده اید خوشحال و سرافراز باش و مرا حلال کن چون نتوانستم جبران زحمات چندین ساله شما را بنمایم. از کلیه بستگان و آشنایان التماس دعا دارم و خواهشمندم که امام عزیز را تنها نگذارید زیرا روز قیامت جواب گوی پیامبر خواهیم بود. 
والسلام
 محمد ایمانی
 کردستان سال 1360

 

موضوع : فصل7، عکس شهید محمد ایمانی

نویسنده: سیاوش سفلایی